Tất cả là dàn dựng | It’s all staged
Broken English translation below. Wish you hope & health.
Bạn thân mến,
Tầm mười năm trước, những người bạn queer Hà Nội đã dạy mình cách dịch từ “expose” ra tiếng Việt là “lộ sáng”.
Lộ sáng như khi bạn tháo cuộn phim ra không khéo hay cửa sập máy ảnh bị hở làm cháy cả khuôn hình.
Lộ sáng không đáng sợ (lắm), khoảnh khắc sắp sửa lộ sáng mới thực sự là run rẩy. Vì chỉ khi núp bóng ở trong cánh gà, mình mới thấy rõ mặt người đang nhìn chằm chằm lên sân khấu chờ đợi với vô vàn định kiến chỉ cần cơ hội là tung xổ ra. Khoảnh khắc khi ánh đèn chói loà vào mặt, mình sẽ đui mù, trợ trọi, sẽ vận hành trong một chiều kích không gian đơn lẻ mà không có tấm gương nào phản chiếu trước mặt.
Khoảnh khắc đó nằm giữa ranh giới của sự diễn – với nhận thức rằng bên ngoài vòng tròn sáng kia là hằng trăm nhân diện – và sự vô-diễn – với mường tượng độc lập về bản thể.
Dù sự lựa chọn ở ranh giới đó có là gì, điều kiện tiên quyết là phải lách qua bức màn nhung kia và nhón từng bước chân, trên cái sàn gỗ ọp ẹp ấy, về phía ánh sáng.
Và khi ánh đèn kia vụt tắt, đám đông có thể đứng lên vỗ tay hân hoan hoặc gay gắt giận giữ hoặc lạnh nhạt thời ơ; bạn có thể nhún vai đút tay mà rời vào hậu trường hoặc bước xuống hoà lẫn vào họ hoặc đứng yên chờ người đỡ.
Dù cảnh huống có ra sao, mình mong bạn nhớ lấy một điều, mọi sự đều chỉ xảy ra trên sàn diễn. Khi màn hạ nghĩa là xong. Mặt bạn người ta có thể nhớ hoặc không – nhưng bạn là người không bao giờ được quên mình.
Một nhắc lại lời mà Lou Reed viết cho Nico hát, rằng “When you think the night has seen your mind / That inside you’re twisted and unkind / Let me stand to show that you are blind”.
Có hàng trăm sân khấu mà mình phải đứng lên trong cuộc đời này. Mình sẽ đỡ nếu bạn rơi, nhớ nhé.
Hẹn thư sau,
T.
Sự lựa chọn của tuần này
Lần cuối muốn khóc là lúc tự dưng nghe bài này (sau American Idiot của Green Day)
Xong lại đọc bài này và cười sảng
https://www.nytimes.com/2023/09/19/magazine/oppenheimer-movie-girls.html
Nhắc Oppenheimer, nhớ bài này về chữ nghĩa và Borges và Heisenberg.
https://aeon.co/essays/borges-and-heisenberg-converged-on-the-slipperiness-of-language
Và hệ thống kí hiệu (thì ít mà người bạn làm typography thì nhiều)
https://en.wikipedia.org/wiki/Blissymbols
Dear friends,
Some ten years ago, Hanoi queer friends taught me to translate the word “expose” into Vietnamese as “lộ sáng” (literally meaning “showing up into the limelight”).
Lộ sáng the same way you clumsily unload the film roll or the shutter doesn’t close properly, screwing highly expected photos.
Lộ sáng is not (so very) scary, the moment you’re about to expose yourself is much more trembling. Only when you stand backstage waiting do you see clearly those people with anticipating faces and prejudices tightly packed inside their skulls. You trigger them and the rest is history.
In half a second, when the light floods upon your face, you will be blind, sole to operate within an unchaperoned dimension of space without a single mirror to even reflect your own face.
That moment stands at the edge of the performance – knowing outside of that light rim are thousands of unidentified human faces – and the non-performance – with the imagination of the solitary self.
It doesn’t matter which decision you’re gonna make, the prerequisite is to slide through that black velvet curtain, step on that wobbly wooden floor towards the limelight.
And when it fades into black, the crowd can stand up with huge ovations, or point at you with anger, or leave in indifference; you can put your hands deeper into pockets, calmly retreating to the backstage or step down to join the cheering crowd or stand still waiting for someone to assist.
No matter how the situation can be, I hope you will always bear in mind that it all happens on that very stage. When the curtain is pulled down, what has been done is done. Your face will be remembered or not but you must never forget yourself.
Let me repeat some words Lou Reed wrote for Nico, that “ “When you think the night has seen your mind / That inside you’re twisted and unkind / Let me stand to show that you are blind”.
In your life, you will stand in hundreds of those stages, at your will or not. I will catch if you fall, remember that.
Till next time,
T.
This week’s top picks
The last time I felt like crying was when listening to this song (right after Green Day’s American Idiot).
Then I lost myself laughing at this take:
https://www.nytimes.com/2023/09/19/magazine/oppenheimer-movie-girls.html
Talking about Oppenheimer, remember this article on Borges and Heisenberg and language.
https://aeon.co/essays/borges-and-heisenberg-converged-on-the-slipperiness-of-language
Well, and a symbol system (not so much, and a friend who does typography – a lot).